Türkiye genelinde emlak vergisine esas rayiç değer artışları gündemdeyken, Bolu Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (SMMMO) Başkanı İlkay Bağatır, tartışmanın yalnızca emlak vergisi ve değer artış kazancıyla sınırlı olmadığını, asıl meselenin inşaat sektöründeki kronik yapısal sorunlardan kaynaklandığını söyledi. Bağatır, özellikle kat karşılığı inşaat işlerinde müteahhitlerin maliyetlerini doğru olarak belirleyemediğini, kalıpçı, demirci gibi ustalara yapılan ödemelerin belgelenemediğini belirterek, “İnşaatın yaklaşık yüzde 30 maliyeti kayıtlara girmemektedir. Bu nedenle tapudaki satışlar maliyetin altında kalmakta, hükümetimiz de rayiç bedelleri yükseltmektedir” dedi.
Büyük projelerde bu giderlerin görece daha rahat gösterilebildiğini ifade eden Bağatır, Bolu gibi büyük projelerin bulunmadığı illerde ise yapısal bir vergi düzenlemesine ihtiyaç olduğunu kaydetti. Çözüm için somut öneriler sunan Bağatır, “Kalıpçı, demirci, beton işçileri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sicil kaydıyla bağlanmalı. Bu kişilere yapılacak ödemeler banka hesaplarına yatırılırken yüzde 10 gibi bir vergi kesintisi uygulanmalı. Böylece hem sistem kayıt altına alınır hem de maliyetler gerçek değerlerine yaklaşır” diye konuştu.
“1970’LERİN KANUNU BUGÜNÜ KARŞILAMIYOR”
Emlak Vergisi Kanunu’nun 1970’te kabul edildiğini hatırlatan Bağatır, bugünün koşullarında bu düzenlemenin yetersiz kaldığını belirterek, “O dönemde emlak vergisine esas değerler çok düşüktü, bugün ise rayiçlerin yüksekliği tartışılıyor. Bu nedenle mağduriyetleri önleyecek değişiklikler yapılmalı, değerli konut vergisi gibi konularda oranlar düşürülmelidir” dedi. Bağatır, artan rayiçlerin veraset intikal vergisi ve değer artış kazancı açısından da büyük riskler doğurduğunu ifade ederek, “2025’te düşük değerle alınan bir konut, 2026’da satılırken rayiç üzerinden işleme tabi tutulur. Eğer rayiç değer on kat, yirmi kat artmışsa, reel olmayan kârlar üzerinden ciddi vergiler doğacaktır” uyarısında bulundu.
“TBMM’DE VERGİ REFORMU ŞART”
Sistemin daha sağlıklı işlemesi için Meclis’e çağrıda bulunan Bağatır, “Ekim ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldığında ciddi bir vergi tasarısı hazırlanmalı. Vatandaşların taşınmaz değerleri artırılarak belli bir yüzdeyle vergisi ödenebilir. Böylece yapay kârlar ve vergilendirme sorunları önlenir. Edinme değerlerinin yükseltilmesi sağlanırsa sonraki süreçteki vergi karmaşası ve sorunların da önüne geçilmiş olur” şeklinde konuştu.
